Anh: Bản đồ chi tiết giúp ‘kiểm toán’ điện mặt trời toàn cầu

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) dự báo công suất phát điện bằng NLMT phải tăng gấp 10 lần vào năm 2040 nếu chúng ta muốn đáp ứng được nhiệm vụ kép là xóa đói giảm nghèo toàn cầu và hạn chế sự nóng lên ở mức dưới 2°C.

Những thách thức vẫn còn nhiều ở phía trước bởi bản tính NLMT là “không liên tục”, vì ánh nắng thay đổi trong ngày và giữa các mùa, vì vậy năng lượng phải được lưu giữ khi không có nắng. Chính sách cũng cần được điều chỉnh để đảm bảo NLMT đến được những nơi xa và cần thiết nhất trên thế giới, đồng thời bảo tồn và đa dạng sinh học, nông nghiệp và hệ thống lương thực cũng như các mục đích hữu ích khác của cộng đồng và bản địa.

Theo nhóm nghiên cứu ở Đại học Oxford – UoO (Anh), thông qua bản đồ chi tiết được lập cho thấy gần một nửa diện tích bề mặt trái đất là những khu vực hẻo lánh, ít dân cư, phát hiện 68.661 cơ sở NLMT.

Thông qua hệ thống học máy (machine learning), các nhà khoa học “kiểm toán” được tổng cộng có 423GW công suất phát điện đã lắp đặt vào cuối năm 2018 so với con số báo cáo 420GW trong cùng thời điểm do Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA) đưa ra.

Theo IEA, điện mặt trời phải tăng gấp 10 lần vào năm 2040 mới có thể thỏa mãn nhiệm vụ kép: xóa đói giảm nghèo và hạn chế sự nóng lên ở mức dưới 2° C. Ảnh: ft.com

Nghiên cứu của UoO cho thấy, công suất phát điện bằng NLMT đã tăng 81% từ năm 2016 đến năm 2018, khoảng thời gian mà UoO đã ghi được hình ảnh theo thời gian. Tăng trưởng dẫn đầu là Ấn Độ (184%), Thổ Nhĩ Kỳ (143%), Trung Quốc (120%) và Nhật Bản (119%).

Các cơ sở có quy mô khác nhau, từ các công trình lắp đặt trên sa mạc quy mô nhiều gigawattcho đến các công trình thương mại và công nghiệp trên mái nhà, các công trình chắp vá ở nông thôn cũng như tại các đô thị.

Theo Lucas Kruitwagen, tác giả nghiên cứu chính của UoO, với dữ liệu bản đồ cung cấp sẽ giúp cho việc dự báo chính xác hơn, giúp phân khúc NLMT đạt được tỷ lệ cao hơn trong hỗn hợp năng lượng chung. Khi NLMT trở nên dễ dự đoán hơn, thì các nhà khai thác lưới điện sẽ giảm số lượng nhà máy điện nhiên liệu hóa thạch. Dữ liệu chính xác, dự báo chính xác sẽ giúp các chính phủ có kế hoạch phát triển điện mặt trời tốt hơn trong tương lai, đặc biệt là tăng các khoản trợ cấp để khuyến khích tăng trưởng nhanh đối với lĩnh vực NLMT.

Ngoài ra, dữ liệu bản đồ còn cho phép các quốc gia chọn vị trí xây dựng các dự án điện mặt trời phù hợp. Trong nghiên cứu, UoO phát hiện thấy, các nhà máy điện mặt trời thường ở các khu vực nông nghiệp, đồng cỏ và sa mạc là tối ưu. Điều này nhấn mạnh tới sự cần thiết phải xem xét tác động mà việc mở rộng gấp 10 lần công suất phát điện mặt trời trong những thập kỷ tới đối với hệ thống lương thực, đa dạng sinh học và các vùng đất được sử dụng bởi các nhóm dân cư “dễ bị tổn thương”.

Các nhà hoạch định chính sách có thể đưa ra các biện pháp khuyến khích lắp đặt các tấm quang điện mặt trời mái nhà, nơi ít chiếm dụng đất, lại mang lại kết quả thiết thực. Đồng thời, nhờ điện mặt trời mái nhà còn giúp thay đổi nhận thức của người dân về năng lượng tái tạo và mục tiêu Net Zero như Liên Hợp Quốc đã đề ra trong COP26.