Năng lượng tái tạo vẫn hấp dẫn nhà đầu tư

Trong chuyến công tác Hoa Kỳ, tuần trước Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh đã có buổi tiếp lãnh đạo Asia Group và nhiều lãnh đạo tập đoàn lớn của Mỹ như: Blackstone, GenX, AES…

Cơ hội cho các nhà đầu tư đang rộng mở

Thủ tướng đề nghị các nhà đầu tư tập trung nghiên cứu đầu tư vào điện gió, điện mặt trời, điện thủy triều là những nguồn năng lượng rất có tiềm năng phát triển tại Việt Nam; mong các nhà đầu tư triển khai nhanh các dự án theo quy định của pháp luật với sự hỗ trợ của các bộ, ngành, cơ quan, hai bên cùng giải quyết các thủ tục nhanh chóng.

Lãnh đạo các tập đoàn này cho biết, họ quan tâm tới các dự án chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam, mong muốn đầu tư hơn nữa để hỗ trợ Việt Nam thực hiện các cam kết về ứng phó biến đổi khí hậu tại Hội nghị COP 26.

Trong một diễn biến khác, tại cuộc trao đổi với báo giới hôm 11/5, đại diện Tập đoàn điện lực SP Group (Singapore) khẳng định cam kết đầu tư 750 triệu SGD, tương đương 12.000 tỉ đồng, vào các giải pháp năng lượng bền vững tại Việt Nam cho đến năm 2025.

“Việt Nam là một thị trường quan trọng đối với SP Group. Chúng tôi cảm thấy được khích lệ bởi định hướng rõ ràng của Chính phủ Việt Nam trong 10 – 20 năm tới”, ông Stanley Huang – giám đốc điều hành Tập đoàn SP Group nói, đồng thời một lần nữa khẳng định cam kết hỗ trợ Việt Nam đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Theo giám đốc điều hành của SP Group, tập đoàn dự định hỗ trợ nỗ lực của Việt Nam thông qua các giải pháp năng lượng bền vững tại các thành phố, quận, thị xã, cũng như khách hàng trong lĩnh vực thương mại và công nghiệp.

Theo đó, SP Group đặt mục tiêu đạt 1,5 GW về quy mô tiện ích và các dự án năng lượng mặt trời áp mái tính đến năm 2025. Trong đó, các công ty con thuộc quyền sở hữu của SP Group cam kết phát triển danh mục năng lượng tái tạo tại Việt Nam đạt mức 1.000 MW vào năm 2025.

Không chỉ có các nhà đầu tư Hoa Kỳ, Singapore… quan tâm mà thời gian qua hàng chục tỷ USD vốn FDI đã đổ vào ngành điện của Việt Nam, trong đó tâm điểm là lĩnh vực năng lượng tái tạo. Chẳng hạn như tập đoàn tiên phong trong ngành công nghiệp điện gió ngoài khơi tại châu Á-TBD Copenhagen Infrastructure Partners (CIP-Đan Mạch) và tỉnh Bình Thuận đã ký biên bản ghi nhớ phát triển dự án điện gió ngoài khơi La Gàn với tổng công suất lên đến 3.500 MW, vốn đầu tư 10 tỷ USD..

Hay như dự án nhà máy điện khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) Bạc Liêu thuộc Trung tâm nhiệt điện LNG tỉnh Bạc Liêu, có công suất thiết kế 3.200 MW, tổng vốn đầu tư lên tới 4 tỷ USD do Công ty TNHH Delta Offshore Energy Pte. Ltd (DOE Singapore) đầu tư.

Không chỉ doanh nghiệp nước ngoài, các nhà đầu tư trong nước gần đây cũng đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng tái tạo. Đơn cử như Trungnam Group với Dự án Trạm biến áp và đường dây 220/500 kV kết hợp Nhà máy Điện mặt trời Trung Nam – Thuận Nam 450 MW; CTCP Tập đoàn Hà Đô với dự án nhà máy điện mặt trời Hồng Phong 4, nhà máy điện gió Ninh Thuận 7A…

Một trong những lý do khiến năng lượng tái tạo luôn hấp dẫn nhà đầu tư thời gian qua là việc Việt Nam đặt mục tiêu năm 2030 đạt tỉ lệ công suất điện tái tạo chiếm 45% công suất toàn hệ thống. Điều này cho thấy, hướng phát triển của ngành năng lượng Việt Nam theo hướng năng lượng tái tạo. Dự kiến, nguồn lực cần có để thực hiện chương trình phát triển nguồn điện và lưới điện khoảng 14 tỉ USD và để đáp ứng yêu cầu này cần có sự tham gia của các nhà đầu tư.

Ngoài ra, trong khuôn khổ COP26, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính công bố cam kết Việt Nam sẽ đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào 2050. Việt Nam theo đó dành ưu tiên cao cho các nỗ lực phát triển ngành năng lượng theo hướng bền vững với mục tiêu giữ vững an ninh năng lượng quốc gia và giảm phát khí thải nhà kính.

Về mặt tiềm năng, Việt Nam được các nhà đầu tư đánh giá rất phù hợp với phát triển điện mặt trời. Đặc biệt, với số giờ nắng cao như ở khu vực Tây Nguyên, Nam Trung bộ, các dự án điện mặt trời có thể thu hồi vốn sau 3-4 năm đưa vào vận hành khai thác. Hoàn vốn nhanh, cầu lớn là 2 yếu tố quan trọng hút các nhà đầu tư đổ vốn vào lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Cần minh bạch trong công tác đấu thầu

Dù vậy, thực tế tốc độ đầu tư hiện nay vẫn được cho là chậm so với tiềm năng. Ông Ken Haig – Giám đốc chính sách năng lượng Châu Á – Thái Bình Dương và Nhật Bản đề xuất, để thúc đẩy nhà đầu tư tham gia lĩnh vực năng lượng tái tạo, cần chiến lược mang tính chất dài hạn, đặc biệt về hệ thống lưu trữ năng lượng bằng Pin. Đây là cơ hội đối với Việt Nam để có được những lợi ích từ công nghệ này, xanh hoá dự án đầu tư.

Nhận định về câu chuyện pháp lý đấu thầu các dự án, một chuyên gia nói rằng, Việt Nam đã có Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư, các quy hoạch đất đai, quy hoạch điện… nhưng để xây dựng các quy định, chính sách cho đấu thầu năng lượng tái tạo vẫn là khá khó khăn. Các quy hoạch đất đai và quy hoạch điện cần phải làm đồng bộ với nhau, xem xét để làm sao có quy định sửa đổi cho phù hợp.

Chính sách khuyến khích đầu tư phát triển năng lượng tái tạo và cơ chế hỗ trợ phát triển các dự án điện gió đã mở ra xu hướng mới trong đầu tư phát triển nguồn điện ở Việt Nam. Tuy nhiên, chính sách này chưa có lộ trình xuyên suốt, liên tục, điều này làm giảm cam kết của các nhà đầu tư trong việc triển khai các dự án theo quy hoạch.

“Do đó, để có thể đạt được mục tiêu phát triển năng lượng tái tạo trong tương lai, Chính phủ cần sớm triển khai cơ chế đấu thầu giá bán điện năng lượng tái tạo”, vị chuyên gia nói.

Được biết, hiện có 50 tỉnh đã trình Bộ Công Thương đề nghị đưa tổng công suất 550.000 MW điện các loại vào Dự thảo Quy hoạch điện VIII. Trong đó, 129.000 MW điện gió ngoài khơi, 106.000 MW điện gió trên bờ; 140.000 MW điện khí tự nhiên hóa lỏng, 118.000 MW điện mặt trời quy mô trang trại… Nhưng để đảm bảo minh bạch trong môi trường đầu tư năng lượng tái tạo, các tỉnh cần có một cơ chế cạnh tranh công bằng và minh bạch.

TS Lê Duy Bình – Giám đốc Economica Vietnam nói rằng, với việc đấu thầu dự án năng lượng tái tạo, thay vì giao cho tổ chức đấu thầu, thì các tỉnh, thành phố cũng phải tham gia, song hành cùng nhà đầu tư để được lựa chọn.

Bộ Công Thương có thể đưa ra yêu cầu, kế hoạch đấu thầu mua điện, để các tỉnh chuẩn bị và hàng năm có thể công bố kết quả. Bước tiếp theo là công việc của các nhà đầu tư, tỉnh thành phố sẽ tiến hành chuẩn bị hồ sơ đấu thầu.

Bên cạnh đó, TS Lê Duy Bình cho rằng, đây là giai đoạn quan trọng để chuyển tiếp sang cơ chế đấu thầu, làm sao để “mượt mà” nhất, hạn chế các tranh chấp sau này, duy trì sự hứng thú của các nhà đầu tư với năng lượng tái tạo của Việt Nam.

Hiện có 50 tỉnh đã trình Bộ Công Thương đề nghị đưa tổng công suất 550.000 MW điện các loại vào Dự thảo Quy hoạch điện VIII. Trong đó, 129.000 MW điện gió ngoài khơi, 106.000 MW điện gió trên bờ; 140.000 MW điện khí tự nhiên hóa lỏng, 118.000 MW điện mặt trời quy mô trang trại…

Link gốc